środa, 31 grudnia 2014
Czym jest szkielet człowieka?
Szkielet człowieka to
niewiarygodnie wytrzymała i lekka konstrukcja, dzięki czemu możemy się
swobodnie poruszać. Składa się z 206 sztywnych kości. Stanowi rusztowanie
utrzymujące nas w pionie oraz chroni delikatne organy wewnętrzne.
Mózg chronią 22 połączone ze
sobą kości tworzące naturalny kask ochronny jakim jest czaszka.
Szkielet jest bardzo
wytrzymały, mniej więcej tak samo jak stal, jednak ma mniejszą masę. Jest też
niezwykle trwały, czego przykładem są odkrycia archeologiczne kości ludzi,
którzy żyli setki lat temu. Najbardziej wytrzymałe kości szkieletu pracują
najciężej. Gdy skacząc lądujemy na ziemi kości udowe muszą wytrzymać nacisk 0,5
tony. Taka siła kruszy granit, jednak budowa kości udowych pozwala im znieść
takie uderzenie. Ich zakończenia są zbudowane jak plaster miodu. Podpórki i
luki przenoszą siłę uderzenia na solidniejszą i bardziej zwartą część środkową.
Dzięki takiej budowie kość jest wytrzymała i zarazem lekka.
Ten przykład
pomysłowości natury zainspirował pewnego inżyniera, który pracował w Paryżu pod
koniec XIX wieku. Jego marzeniem było zbudowanie najwyższej budowli na świecie.
Miał do dyspozycji żelazo - materiał najbardziej wytrzymały. Wiedział jednak,
że jeśli użyje go za dużo, konstrukcja runie pod własnym ciężarem. Wzorując się
na budowie kości udowej zastosował żelazo tylko tam, gdzie wzmacniało
konstrukcję. Ten architekt to Gustaw Eiffel, jego wieża znana jest na całym świecie.
Żeliwne elementy wieży Eiffla podobnie jak łuki i podpórki w kości udowej
przenoszą obciążenia na najbardziej wytrzymałe części konstrukcji - na jej
nogi.
W odróżnieniu od wieży Eiffla nasze kości nie stoją w miejscu. Stale są w
ruchu i muszą radzić sobie z najprzeróżniejszymi obciążeniami i uderzeniami.
Każde uderzenie wywołuje niezwykłą reakcję. Uderzenie uruchamia całą armię
mikroskopijnych maszynek do budowania kości. Pod naciskiem komórki te produkują
warstwę płynnej kości, która twardnieje wzmacniając ją. Miejsca, które nie
podlegają obciążeniom nie muszą być tak wytrzymałe. Tutaj komórki kościogubne
za pomocą kwasu solnego rozpuszczają zbędną tkankę. Komórki kości niczym ekipa
rzeźbiarzy bez przerwy modelują nasz kościec tak, aby w odpowiednich miejscach
był mocny i zarazem lekki. Te procesy zachodzą w każdym z nas. W ciągu roku
wykonujemy ok. 5 000 000 kroków, a każdy krok przyczynia się do formowania
kości. Każda akcja wywołuje reakcję. Ruch wzmacnia kościec. Przez całe życie
kształtujemy nasz niepowtarzalny kościec. Komórki kości są tak pracowite, że co
10 lat mamy całkowicie odnowiony kościec. Niezależnie od tego w jakim jesteśmy
wieku kości nigdy nie mają więcej niż 10 lat.
Szkielet uczestniczy w ruchu
i wraz ze stawami, i mięśniami tworzy układ ruchu.
W szkielecie jest
magazynowany wapień (jest to bardzo potrzebny pierwiastek do wielu procesów
życiowych m.in. przy krzepnięciu krwi). Zawartość wapnia w kościach wynosi 96%
całego wapnia w organizmie.
W kościach znajduje się szpik
kostny. W takich kościach jak udowe czy żebrowe jest to miejsce powstawania
krwinek.
środa, 24 grudnia 2014
sobota, 20 grudnia 2014
Sposób na zwycięstwo!
Tym razem chciałabym się z Wami podzielić pewną zagadką. Oto ona:
Pewni Beduini jechali przez pustynię na swych wielbłądach. Było ich trzech. W pewnym momencie spotkali na swej drodze starca, który powiedział:
- Drodzy podróżnicy! Wysłuchajcie proszę nieznajomego, chciałbym Wam bowiem coś zaproponować. Mam duży majątek, niezliczone bogactwa, ale ponadto sędziwy wiek i nie mam komu zostawić mego dobra. Moja propozycja dla Was jest taka: ten, którego wielbłąd ostatni (w tym wypadku trzeci) dojedzie do najbliższej osady, otrzyma mój dobytek.
Podróżni z chęcią zgodzili się na postawioną im propozycję. Wyruszyli więc w drogę. Każdemu jednak zależało na zwycięstwie, nikt więc nie chciał zajechać do wioski jako pierwszy. Zwlekali więc jak tylko mogli.
Moje pytanie brzmi: Co mają zrobić Beduini, aby w szybki sposób zakończyć wyścig i tym samym wyłonić zwycięzcę?
Zapraszam do podzielenia się swymi wnioskami w komentarzach :)
Pewni Beduini jechali przez pustynię na swych wielbłądach. Było ich trzech. W pewnym momencie spotkali na swej drodze starca, który powiedział:
- Drodzy podróżnicy! Wysłuchajcie proszę nieznajomego, chciałbym Wam bowiem coś zaproponować. Mam duży majątek, niezliczone bogactwa, ale ponadto sędziwy wiek i nie mam komu zostawić mego dobra. Moja propozycja dla Was jest taka: ten, którego wielbłąd ostatni (w tym wypadku trzeci) dojedzie do najbliższej osady, otrzyma mój dobytek.
Podróżni z chęcią zgodzili się na postawioną im propozycję. Wyruszyli więc w drogę. Każdemu jednak zależało na zwycięstwie, nikt więc nie chciał zajechać do wioski jako pierwszy. Zwlekali więc jak tylko mogli.
Moje pytanie brzmi: Co mają zrobić Beduini, aby w szybki sposób zakończyć wyścig i tym samym wyłonić zwycięzcę?
Zapraszam do podzielenia się swymi wnioskami w komentarzach :)
Bakterie giganty.
Istnieje na świecie bakteria, którą można dostrzec gołym okiem! Osiąga ona wielkość do 1 mm i tym samym jest największą spośród bakterii. Jest to Thiomargarita namibiensis - jednokomórkowy organizm. Można ją znaleźć u wybrzeży Namibii. Jest tak duża, że na jej powierzchni osiedlają się mniejsze bakterie.
Thiomargarita namibiensis ma duże znaczenie dla środowiska. Rozkłada bowiem silnie trujący siarkowodór znajdujący się w wodzie morskiej. Bez obecności tej bakterii namibijskie morze byłoby martwe.
czwartek, 18 grudnia 2014
Skąd się wzięli ludzie o niebieskich oczach?
Kolejna informacja, która zwróciła moją uwagę, dotyczy barwy tęczówki oka. Pierwotnie wszyscy ludzie mieli oczy w kolorze brązowym. Skąd więc wzięli się ludzie niebieskoocy? Otóż, naukowcy z Uniwersytetu w Kopenhadze odkryli, że poprzez wystąpienie przypadkowej mutacji genów ok. 10 tys. lat temu, pojawił się człowiek o niebieskich oczach. Obecnie błękitne zabarwienie jest powszechne wśród mieszkańców krajów nadbałtyckich oraz Skandynawii. Barwa ta jednak najprawdopodobniej pojawiła się po raz pierwszy na północno-zachodnich wybrzeżach Morza Czarnego. Możliwe, że w trakcie neolitycznych migracji ludności, cecha ta rozprzestrzeniła się w stronę północnej Europy.
środa, 17 grudnia 2014
Sekret zanurzenia.
Ryby podczas pływania potrafią regulować głębokość swego zanurzenia. W tym celu posiadają pęcherz pławny, który im to umożliwia. Opierając się na tym sposobie działania, okręty podwodne dysponują zbiornikami balastowymi. W momencie, gdy okręt ma się zanurzyć, do zbiorników zostaje pompowana woda, dzięki czemu staje się cięższy. Gdy okręt znajduje się przy powierzchni wody, a do zbiorników wtłaczane jest powietrze, wtedy traci na wadze i wynurza się.
poniedziałek, 15 grudnia 2014
Co nieco o klonowaniu.
Nazwę "klon" użyto po raz pierwszy w roku 1963, jednak próby klonowania rozpoczęto jeszcze przed wprowadzeniem tej nazwy.
Pierwsze zwierzę sklonowano pod koniec lat 80 XIX wieku. Był nim jeżowiec.
Pierwszym sklonowanym ssakiem natomiast, była owca Dolly. Urodziła się ona 5 lipca 1996 roku.
Pierwszego psa sklonowano w 2005 roku w Korei Południowej. Był to Snuppy.
Poniższa tabelka przedstawia daty klonowania kilku innych gatunków:
Sklonowany organizm
|
Data sklonowania
|
Jeżowiec (pierwsze sklonowane zwierzę)
|
1885
|
Salamandra plamista
|
1902
|
Użycie po raz pierwszy słowa "klon"
w odniesieniu do zwierząt. |
1963
|
Owca (pierwszy sklonowany ssak)
|
1996
|
Mysz domowa
|
1997
|
Koza domowa
|
2000
|
Pies domowy
|
2005
|
Bakterie ratują ocean przed ropą naftową.
Co roku do wód oceanicznych dostają się miliony ton ropy naftowej. Powodem często są uszkodzenia tankowców lub platform wiertniczych. Prowadzi to do katastrof ekologicznych, które są tragiczne w skutkach.
Istnieją jednak bakterie, wykorzystywane do usuwania tego typu zanieczyszczeń. Ich źródłem energii są bowiem węglowodory zawarte w ropie naftowej. Jednak do życia, oprócz tego składnika, są im niezbędne również niektóre związki m.in. azotu i fosforu. Dodając więc bakterie do wód, można również ubogacić ją o mieszankę nawozów, które przyspieszają proces oczyszczania. Gdy w wodzie zabraknie źródeł energii, czyli po usunięciu ropy naftowej, bakterie giną.
Istnieją jednak bakterie, wykorzystywane do usuwania tego typu zanieczyszczeń. Ich źródłem energii są bowiem węglowodory zawarte w ropie naftowej. Jednak do życia, oprócz tego składnika, są im niezbędne również niektóre związki m.in. azotu i fosforu. Dodając więc bakterie do wód, można również ubogacić ją o mieszankę nawozów, które przyspieszają proces oczyszczania. Gdy w wodzie zabraknie źródeł energii, czyli po usunięciu ropy naftowej, bakterie giną.
sobota, 13 grudnia 2014
Niezwykłe właściwości pajęczej sieci.
Sieć pajęcza jest elastyczna, kilkadziesiąt razy cieńsza od ludzkiego włosa i co ciekawe, ma większą wytrzymałość od stali! Oprócz tego nić może zwiększyć swą długość o ok. 40% bez rozerwania. Jej niezwykła wytrzymałość jest skutkiem szczególnych warunków towarzyszących polimeryzacji białek, z których jest zbudowana. Dawniej polimer naturalny był używany w medycynie ludowej.
Natura naprawdę potrafi zadziwić :)
niedziela, 7 grudnia 2014
Jak powstały jadalne nasiona migdałów?
Właśnie przeczytałam ciekawą informację na temat migdałów - nasion drzewa migdałowca pospolitego. W wyniku mutacji jednogenowej, która zachodzi w genomie tej rośliny, powstają nasiona (migdały) pozbawione gorzkiej substancji - amigdaliny. Rozkłada się ona w organizmie człowieka, tworząc cyjanowodór, który jest silnie trujący. Bez niej, pestki migdałów mają słodki smak i nie stanowią zagrożenia otruciem. Dzięki temu, nasiona te mogą być wykorzystywane jako produkt spożywczy, m.in. w cukiernictwie.
Miłośnicy migdałów zapewne docenią ten rodzaj mutacji :)
sobota, 6 grudnia 2014
Co tak naprawdę powinniśmy wiedzieć o św. Mikołaju?
Otóż, święty Mikołaj urodził się w około 270 roku w Tureckiej Patarze w Azji Mniejszej.
Z jego życiem wiąże się m.in. historia trzech niesprawiedliwie uwięzionych oficerów, którzy dzięki wstawiennictwu Mikołaja zyskali wolność. Znana jest również opowieść o trzech ubogich pannach, które dzięki pieniądzom dostarczonym przez świętego zyskały posag i mogły wyjść za mąż. Inna mówi o trzech młodzieńcach, na których ciążył wyrok śmierci, a którzy zostali uratowani przez Mikołaja. Oprócz tego święty miał wskrzesić kilka osób, m.in. trzech ludzi zabitych za nieuregulowanie rachunku za nocleg w gospodzie, a także człowieka, który się utopił. Płyną on na tym samym statku co Mikołaj, który wybrał się na pielgrzymkę do Jerozolimy.
Święty zmarł w połowie IV wieku. Jego ciało, które zaczęło wydzielać leczniczą mirrę, zostało pochowane w Mirze Licyjskiej. W roku 1087 relikwie przeniesiono do miasta Bari we Włoszech.
6 grudzień jest dniem wspomnienia świętego Mikołaja - biskupa Miry. Jest on uważany za świętego kościoła katolickiego i prawosławnego. Znany jest również jako święty Mikołaj Cudotwórca.
czwartek, 4 grudnia 2014
Nauka pisania na komputerze zamiast ręcznego pisma...
W 2016 roku w Finlandii mają zostać wprowadzone zmiany w podstawowym szkolnym programie nauczania. Zamiast nauki pisania ręcznie, młodzi Finowie będą uczyć się jak pisać na klawiaturze i wykonywać SMS-y. Do czasu wprowadzenia w życie tego planu, szkoły mają możliwość wyboru, pomiędzy dwoma sposobami pisania.
Subskrybuj:
Posty (Atom)