poniedziałek, 25 maja 2015
Zwierzę o trzech sercach.
Jest to mątwa. Jej serce centralne pompuje krew do mózgu oraz ciała. Pozostałe dwa serca są umieszczone pod skrzelami i są odpowiedzialne za odpowiednio szybki przepływ krwi przez narządy oddechowe.
wtorek, 19 maja 2015
Co łączy ryby i elektrownie?
Niektóre ryby, takie jak węgorz i strętwa wytwarzają prąd elektryczny.
Strętwa zamieszkuje południowoamerykańskie rzeki i osiąga dwa metry. Posiada ona pięć tysięcy wyjątkowych mięśni zwanych elektrocytami. Mięśnie te wytwarzają napięcie dochodzące nawet do 600 woltów. To pozwala rybom bronić się i polować. Strętwa wytwarza w wodzie pole elektryczne, które z kolei unieruchamia ofiarę na odległość.
Strętwa zamieszkuje południowoamerykańskie rzeki i osiąga dwa metry. Posiada ona pięć tysięcy wyjątkowych mięśni zwanych elektrocytami. Mięśnie te wytwarzają napięcie dochodzące nawet do 600 woltów. To pozwala rybom bronić się i polować. Strętwa wytwarza w wodzie pole elektryczne, które z kolei unieruchamia ofiarę na odległość.
środa, 13 maja 2015
Jak rośliny kontaktują się między sobą?
Służą im do tego niektóre substancje, takie jak: etylen, kwas salicylowy, kwas jasmonowy oraz terpeny. Te substancje są zarówno wydzielane, jak i odbierane w postaci gazowej przez szparki znajdujące się na dolnej powierzchni liści. Nawet małe stężenie tych substancji zapachowych przekazuje krótką informację chemiczną. Takie porozumiewanie się między roślinami tytoniowymi zarejestrował Ilya Raskin z Rutgers University w New Jersey. Gdy roślina została zaatakowana przez wirusy ostrzegała przed zagrożeniem sąsiednie rośliny za pomocą kwasu salicylowego. Wysłana informacja spowodowała, że zaalarmowane rośliny również wytworzyły kwas salicylowy. Natomiast o ataku na swe liście tytoń informuje korzenie używając do tego kwasu jasmonowego. W wyniku tego wytwarza się nikotyna w ilości 120 miligramów na każdy gram masy liści.
poniedziałek, 11 maja 2015
Jak szybki może być prąd?
Może na początek zastanówmy się czym jest prąd elektryczny. Otóż jest to ruch elektronów, który skutkuje wyrównaniem potencjałów elektrycznych. Prędkość prądu elektrycznego w przewodzie miedzianym wynosi zaledwie 1/6 mm/s! O wiele szybsza jest informacja o różnicy potencjałów poprzedzająca przepływ prądu. Osiąga ona prędkość zbliżoną do prędkości światła, czyli około 270 000 km/s.
czwartek, 7 maja 2015
Nurkowanie z klasą.
Według prawa Archimedesa: Na ciało zanurzone w cieczy działa siła wyporu równa ciężarowi cieczy wypartej przez to ciało.
Według tego prawa, aby nurkować bez użycia dodatkowej energii, ciało musi mieć ciężar właściwy, większy od ciężaru właściwego wody.
Z zasady tej korzystają perkozy, które przed zanurkowaniem wyciskają powietrze znajdujące się między piórami, dzięki czemu zwiększają gęstość ciała.
Według tego prawa, aby nurkować bez użycia dodatkowej energii, ciało musi mieć ciężar właściwy, większy od ciężaru właściwego wody.
Z zasady tej korzystają perkozy, które przed zanurkowaniem wyciskają powietrze znajdujące się między piórami, dzięki czemu zwiększają gęstość ciała.
Inną zasadą kierują się zimorodki. Te z kolei ekstremalnie wykorzystują energię kinetyczną oraz szybkość. Wpadają one do wody z prędkością 40 km/h, po czym zanurzają się na głębokość 0,6 m. Ciało tych ptaków stawia niewielki opór wodzie. Tę zdolność zawdzięczają dużemu dziobowi i aerodynamicznej budowie.
Gdy nurkują po zdobycz, chwytają pod wodą swój cel, następnie obracają się i płyną ku górze poruszając skrzydłami. Cała ta czynność trwa zaledwie 3 sekundy! Zimorodki mają specjalną powiekę, którą przysłaniają oczy będąc pod wodą. Ptaki te są również agresywne i gotowe bronić swego terytorium łowieckiego, a także zdobyczy przed innymi.
wtorek, 28 kwietnia 2015
W jaki sposób muszle odzwierciedlają szum morza?
niedziela, 26 kwietnia 2015
Dlaczego "planety"?
W starożytności ludzie zaobserwowali, że w długich okresach czasu wzajemne położenie gwiazd nie zmienia się. To sprawiło, że utwierdzili się w przekonaniu o niezmienności wyglądu gwiaździstego nieba. Oprócz wielu "nieruchomych" gwiazd, pięć innych obiektów zmieniało swe położenie względem reszty. Ciała te zostały nazwane gwiazdami błądzącymi, czyli inaczej planetami. Wtedy odkryto pięć z nich i nazwano od imion mitologicznych bogów: Merkurego, Wenus, Marsa, Jowisza oraz Saturna.
wtorek, 21 kwietnia 2015
Dłuuuuugie imię i nazwisko.
W Hiszpanii system nadawania imion i nazwisk wygląda mniej więcej tak:
Hiszpanie mogą mieć jedno lub dwa imiona. Są one często dziedziczone.
Mają oni dwa nazwiska - jedno z nich po mamie, a drugie po tacie.
Wygląda to mniej więcej tak - imię, następnie nazwisko ojca, a potem nazwisko matki
Świetnym przykładem może być pełne imię i nazwisko hiszpańskiego malarza Pabla Picasso. Oto ono: Pablo Diego José Francisco de Paula Juan Nepomuceno María de los Remedios Cipriano de la Santísima Trinidad Ruiz y Picasso
Hiszpanie mogą mieć jedno lub dwa imiona. Są one często dziedziczone.
Mają oni dwa nazwiska - jedno z nich po mamie, a drugie po tacie.
Wygląda to mniej więcej tak - imię, następnie nazwisko ojca, a potem nazwisko matki
Świetnym przykładem może być pełne imię i nazwisko hiszpańskiego malarza Pabla Picasso. Oto ono: Pablo Diego José Francisco de Paula Juan Nepomuceno María de los Remedios Cipriano de la Santísima Trinidad Ruiz y Picasso
piątek, 17 kwietnia 2015
Pracowity jak pszczoła.
Pszczoła w ciągu swego życia produkuje niecały gram miodu. Większość robotnic żyje jedynie 6 tygodni. W tym czasie jednak pracowicie zbierają one pyłki. Do tego są potrzebne odpowiednie warunki, jak temperatura przekraczająca 10°C.
Bazując na tych danych można przykładowo przedstawić wielkość produkcji przeprowadzanej przez te owady. Otóż 12 pszczół w ciągu swego życia wytwarza małą łyżeczkę miodu.
W pszczelim roju znajduje się od 50 tysięcy do 60 tysięcy pszczół. Tyle osobników jest w stanie wyprodukować ok. 20 kilogramów miodu w ciągu jednego lata.
poniedziałek, 13 kwietnia 2015
Produkcja antybiotyków.
40% antybiotyków pochodzi z substancji naturalnych. Substancje do leków otrzymuje się z grzybów i bakterii po to, aby zabijać inne grzyby lub bakterie. Sposób działania tych organizmów na substancje czynne jest uzależniony od budowy komórki, jej ścian oraz przemiany materii. Bakterie są rozpowszechnione i różnią się od siebie ze względu na odmienne środowiska ich występowania.
Niedawno odkryto gatunek bakterii, który żyje na dnie morza, na głębokości 1-2 kilometrów. Charakteryzuje go odmienny sposób strategii obronnej niż bakterii lądowych. Mechanizmy działania tych organizmów zostaną wykorzystane do produkcji antybiotyków.
wtorek, 7 kwietnia 2015
Do czego służą włoski na ciele pająka?
Aby zwierzęta te mogły lepiej słyszeć. Pająki nie mają bowiem uszu. Owłosienie pozwala im odczuwać fale dźwiękowe. Włoski pająków noszą nazwę trichobotriów. Fizycy ustalili, że każdy włosek jest tak wrażliwy, że jest w stanie przekazać ruchy powietrza rzędu jednej dziesięciomiliardowej milimetra, czyli wielkości pojedynczego atomu. Ta zdolność pozwala na zlokalizowanie nawet z dużej odległości ofiary oraz wrogów.
środa, 1 kwietnia 2015
piątek, 27 marca 2015
Ile z tygrysa mają w sobie domowe koty?
?
Otóż koty domowe w 95% są tygrysami!
Te dane powstały dzięki badaniom genetycznym. Pokazały one, że DNA domowego kota w 95,6% jest podobne do DNA tygrysa. Pomimo odmiennej drogi rozwojowej tych zwierząt, ich DNA pozostało takie samo.
poniedziałek, 23 marca 2015
Pierwszy spadochron.
Włoski malarz, architekt i inżynier - Leonardo da Vinci - stworzył w 1483 roku pierwszy rysunek spadochronu. Miał on kształt piramidy, a materiały, z których miał być zrobiony to drewno i len.
Jakiś czas temu naukowcy postanowili wypróbować wynalazek w takiej właśnie postaci, jaką proponował Leonardo da Vinci. Zbudowali więc spadochron według projektu, a następnie przetestowali go. Okazało się, że konstrukcja sprawdziła się. Mało tego, z wysokości 3000 metrów poszybowała w stronę ziemi dużo łagodniej niż współczesne spadochrony. Bardzo trudne okazało się jednak lądowanie. Było to spowodowane dużą wagą - 90 kilogramów - oraz brakiem możliwości sterowania.
piątek, 20 marca 2015
Nowe źródło prądu :)
W Holandii w Krommenie powstała pierwsza na świecie ścieżka rowerowa, z której będzie można czerpać energię. Materiał, z którego jest zbudowana to odpowiednio spreparowane panele słoneczne. Dodatkowo ścieżkę pokrywa antypoślizgowe szkło, które jest odporne na zmienne warunki pogodowe oraz na duży nacisk. Mógłby po nim przejechać nawet samochód ciężarowy. Gdyby jednak szkło pokrywające nawierzchnię pękło, wtedy pokruszy się na małe, nieostre fragmenty, podobnie jak szyba samochodowa. Co prawda, panele na ścieżce rowerowej nie są tak wydajne jak te, które pokrywają dachy, gdyż generują o 30% mniej prądu, ale mogą uzyskać energię elektryczną dla latarni i trzech pobliskich domów. :)
sobota, 14 marca 2015
Jak niemożliwe staje się możliwe :)
Próbowaliście zmieszać kiedyś olej z wodą? Ciężka sprawa co? Ale kto powiedział, że niemożliwa? W tym przypadku powinien pomóc emulgator. Jest to substancja, która ułatwia tworzenie się emulsji i dodatkowo ją utrwala. Jej cząsteczki mają budowę hydrofobowo-hydrofilową. Emulgatorami są m.in. mydło, lecytyna, detergenty oraz majonez. Krótkie doświadczenie powinno przekonać Was, że jest sposób na zmieszanie oleju z wodą, właśnie za pomocą emulgatora. Oto ono:
Cel: Sprawdzamy jaki wpływ na mieszaninę niejednorodną oleju i wody ma mydło (emulgator).
Przebieg doświadczenia: Do mieszaniny oleju i wody dodajemy mydło. Następnie całą zawartość mieszamy.
Obserwacje: Po dodaniu mydła, mieszanina stała się mętna. Nie rozdziela się tez na składniki (olej i wodę) lub rozdziela się bardzo powoli.
Wniosek: Emulgator umożliwia powstanie emulsji, w tym wypadku trwałe zmieszanie oleju i wody.
poniedziałek, 2 marca 2015
Tęcza księżycowa.
Pisałam już wcześniej, jak powstaje tęcza. Teraz udowodnię Wam, że to zjawisko może wystąpić nie tylko za dnia, ale także nocą.
Najpierw jednak krótkie przypomnienie:
Białe światło słoneczne lub księżycowe, przez krople wody jest rozszczepiane na kolory, które widzimy jako tęczę. Każdy widzi swoją tęczę, a to dlatego, że widoczna jest ona pod pewnym kątem - najwyższy jej punkt ukazuje się pod kątem 42 stopni w stosunku do położenia obserwatora.
Światło Księżyca podczas pełni jest 470 000 razy słabsze od światła słonecznego. To jednak nie stanowi przeszkody, aby powstała tęcza. Ludzkie oko w księżycowym świetle nie rozpoznaje barw, przez co widzi tęczę w kolorze białym. Można ją jednak dostrzec w swej barwnej okazałości używając aparatu. Podczas długiego naświetlania ze specjalną soczewką ukazuje on kolorową tęczę.
Zjawisko to często występuje nad wodospadami, np. Wodospadami Wiktorii.
Najpierw jednak krótkie przypomnienie:
Białe światło słoneczne lub księżycowe, przez krople wody jest rozszczepiane na kolory, które widzimy jako tęczę. Każdy widzi swoją tęczę, a to dlatego, że widoczna jest ona pod pewnym kątem - najwyższy jej punkt ukazuje się pod kątem 42 stopni w stosunku do położenia obserwatora.
Światło Księżyca podczas pełni jest 470 000 razy słabsze od światła słonecznego. To jednak nie stanowi przeszkody, aby powstała tęcza. Ludzkie oko w księżycowym świetle nie rozpoznaje barw, przez co widzi tęczę w kolorze białym. Można ją jednak dostrzec w swej barwnej okazałości używając aparatu. Podczas długiego naświetlania ze specjalną soczewką ukazuje on kolorową tęczę.
Zjawisko to często występuje nad wodospadami, np. Wodospadami Wiktorii.
poniedziałek, 23 lutego 2015
Foki w Azji.
W jaki sposób foki znalazły się w sercu Azji? Do dziś nie znamy odpowiedzi na to pytanie. Foki te są jedynymi, które żyją tylko w słodkiej wodzie, a oprócz tego zamieszkują wyłącznie jezioro Bajkał. Mierzą maksymalnie 140 centymetrów. Najbliższe morze jest oddalone od miejsca, w którym się znajdują o 1500 kilometrów w linii prostej. Gdyby dotarły do jeziora z morza wzdłuż rzek, to trasa byłaby jeszcze dłuższa i w dodatku pod prąd. Prawdopodobnie zwierzęta te przybyły z Morza Arktycznego.
środa, 18 lutego 2015
Jak pozyskać świało w morskich głębinach?
Na głębokości 200 metrów pod wodą pojawia się mrok, natomiast na głębokość 1000 metrów pod powierzchnią nie dochodzi żadna cząstka światła. Jak więc radzą sobie organizmy wodne na tej głębokości? Otóż, posiadają one czułe oczy, wykorzystujące maksymalnie niewielkie ilości światła. Są nawet w stanie zarejestrować pojedynczy foton. Zwierzęta mogą również same emitować światło poprzez narządy świetlne. Zjawisko to nosi nazwę bioluminescencji. Niektóre organizmy wykorzystują do tego specjalne substancje, tak zwane lucyferyny, które ulegają utlenianiu przy udziale enzymu lucyferazy. W ten sposób energia chemiczna zostaje przekształcona w światło (promieniowanie widzialne). Blask ten służy stworzeniom między innymi do oświecania mroków, polowania i dezorientowania przeciwników.
wtorek, 17 lutego 2015
Kilka słów na temat żyraf :)
Znalazłam niedawno krótki artykuł o żyrafach i zdałam sobie sprawę, jak niewiele wiem na temat tych zwierząt. Jednak nic straconego. Zaraz nadrobię zaległości :) Jeśli chcecie, przeczytajcie ten tekst i przekonajcie się, jak dobrze Wy znacie te afrykańskie zwierzęta.
Zacznę od tego, że żyrafa to najwyższe zwierzę lądowe. Żyje w stadzie, w którego skład wchodzi od kilkunastu do kilkudziesięciu osobników. Jej mieszkaniem są afrykańskie sawanny. Żyje od 20 do 30 lat. Jest ssakiem i tak jak większość z nich (również człowiek) ma 7 kręgów szyjnych - są one jedynie dłuższe. Żywi się pędami, gałązkami drzew i krzewów oraz liśćmi, których zrywanie umożliwia jej długa szyja. Żyrafa spokrewniona jest z jeleniami i bydłem. Razem z okapi należy do rodziny żyrafowatych. Jej przednie nogi są cienkie i dłuższe od tylnych, a wzdłuż karku wyrasta jej krótka grzywa. Żyrafa jako jedna z niewielu zwierząt rodzi się z różkami i ma ich od 2 do 5. Ogon jest zakończony pękiem włosów. Umaszczenie zwierzęcia jest naturalnym kamuflażem, które naśladuje rozproszone światło sawanny. Ma struny głosowe i może wydawać różne dźwięki. Jedynym zagrażającym dorosłej żyrafie drapieżnikiem jest lew. Żyrafy potrafią badać otoczenie pod kątem niebezpieczeństw w promieniu pięciu kilometrów (dzięki swej długiej szyi oczywiście).
sobota, 14 lutego 2015
Znaczenie zwrotu "abrakadabra".
"Abrakadabra" oznacza mniej więcej tyle co "precz". Według naukowców słowo to najprawdopodobniej ma początek w czasach biblijnych. Pierwsza wzmianka o tym zaklęciu pojawiła się w trzecim wieku naszej ery. Rzymski uczony - Quintus Sammonicus Serenus - chorym na malarię zalecał noszenie amuletu ze zwrotem "abrakadabra" napisanym w formie trójkąta.
Czemu gepardy są szybsze od chartów?
Budowa ciała chartów jest bardzo podobna do budowy ciała gepardów. Mimo podobieństw, psy te nie osiągają tak dużej prędkości z jaką poruszają się najszybsze koty. Gepardy osiągają maksymalną prędkość 120 km/h, natomiast charty jedynie 70 km/h. Dlaczego? Jedną z przyczyn tak dużej różnicy jest rozłożenie masy ciała. Charty podczas biegu przenoszą na tylne nogi ok. 60% swego ciężaru, a gepardy 70%. W związku z tym dzikie koty odbijają się od podłoża z większą siłą, a ich susy wydłużają się nawet do 7 metrów.
Inne ciekawostki związane z gepardem:
Łacińska nazwa geparda to "Acinonyx", czyli "nieruchomy pazur". Koty te są jednymi z nielicznych, które nie potrafią chować i wysuwać pazurów |
- potrafi rozwinąć prędkość od 0 do100 km/h w ciągu 3 sekund
- z maksymalna prędkością porusza się na nie dłuższych dystansach niż 500 metrów
- podczas polowania najczęściej osiąga prędkość 48-56 km/h, rzadziej rozwija prędkość maksymalną
- nie wspina się na drzewa
- ogon pozwala mu utrzymać równowagę podczas biegu i jest bardzo długi w stosunku do długości ciała kota
- zaczyna polować w wieku 7 miesięcy
Gepard królewski - zamiast plamek ma na grzbiecie paski |
wtorek, 10 lutego 2015
Dlaczego "13" jest liczbą pechową?
Przesąd ten ma kilka źródeł.
Babilończycy uważając, że świat opiera się na liczbie 12 (ilość miesięcy, znaków zodiaku, godzin dnia oraz nocy) uznawali ją za szczęśliwą. Kolejna liczba - 13 - miała burzyć porządek świata opartego na liczbie 12, co sprawiało, że uznawano ją za pechową, synonim nieszczęścia.
W starożytnym Egipcie wierzono, że człowiek przechodzi przez 12 etapów życia, natomiast trzynastym miała być śmierć.
13 października 1307 roku (w piątek) aresztowano Templariuszy, którzy zostali oskarżeni przez króla Francji Filipa IV m.in. o herezję, sodomię i bałwochwalstwo. W rzeczywistości król był u nich bardzo zadłużony i chciał się w ten sposób pozbyć wierzycieli. Ostatni Wielki Mistrz Zakonu - Jacques de Molay chwilę przed spłonięciem na stosie przeklął Filipa IV oraz papieża Klemensa V. Rok później obaj nie żyli.
Data piątek trzynastego w ciągu roku może wystąpić minimum 1 raz i maksymalnie 3 razy.
W Grecji, Rumunii i Hiszpanii dzień 13 wtorek jest uznawany za pechowy, natomiast we Włoszech jest to 17 piątek.niedziela, 8 lutego 2015
Czy niebo spadnie nam na głowę?
Naukowcy podczas swych badań zaobserwowali, że niebo stopniowo opada w dół. Używając specjalnej technologii satelitarnej przez ponad dziesięć lat śledzili warstwę chmur otaczających Ziemię. Obniżyła się ona o 30 do 40 metrów! Tak więc, czy niebo faktycznie może opaść całkowicie na naszą planetę? Eksperci w tym miejscu uspokajają, że tak się nie stanie. Ponadto niższe położenie warstwy chmur ma swoje zalety. Otóż, odbija ona więcej promieni słonecznych, co sprawia, że powierzchnia Ziemi jest skuteczniej chłodzona i osłabia efekt cieplarniany.
Zapewne wielu z Was zna te postacie. Asterix i Obelix wraz ze swymi rodakami bali się tylko jednego - że niebo spadnie im na głowę. Teraz mogą już spać spokojnie :) |
Czy można obliczyć masę światła?
Cząsteczką światła jest foton. Gdyby dało się obliczyć jego masę na wadze, to wskazałaby ona wartość zero.
Foton jest jednak w ciągłym ruchu i porusza się z prędkością światła. Przenosi on energię, którą można przeliczyć na tzw. "masę ruchomą". Jest ona bardzo mała, gdyż 300 milionów fotonów ma taką masę, co pojedynczy element budowy jądra atomowego.
Całkowita masa światła docierającego codziennie na Ziemię z wszechświata - ze Słońca i gwiazd - obliczona na podstawie energii, wynosi 168 ton!
wtorek, 3 lutego 2015
Przełom w technice.
W 1971 roku firma Intel wyprodukowała pierwszy na świecie mikroprocesor, czyli zespół układów scalonych. Była to rewolucja w technice komputerowej, która dała początek miniaturyzacji urządzeń. To sprawiło, że duże urządzenia znajdujące się na przestrzeni większego pomieszczenia można było zmniejszyć do urządzenia mieszczącego się w dłoni.
sobota, 31 stycznia 2015
Jeden gest - wiele znaczeń.
Znaczenie jakiegoś gestu zależy od miejsca, w którym go pokazujemy. Czasem coś, co w jednej części świata odbierane jest pozytywnie, gdzie indziej może znaczyć coś zupełnie odmiennego, a wtedy łatwo o konflikt. Aby tego unikać, najlepiej zorientować się wcześniej, jakich gestów wystrzegać się w danym miejscu, np. jadąc na wakacje, aby nie znaleźć się w niezręcznej sytuacji.
W Polsce otwarta dłoń z rozstawionymi palcami oznacza brak agresji i chęć porozumienia, podczas gdy w Grecji jest to odbierane jako obelga. Gest zwycięstwa (litera V) w Wielkiej Brytanii i Australii jest wulgarny, jeżeli wewnętrzna część dłoni skierowana jest w stronę gestykulującego. W Europie jest to przeważnie odbierane jako liczba "dwa". Palec wskazujący i kciuk tworzące okrąg z pozostałymi palcami wyprostowanymi w górę (znak OK) w USA znaczy, że wszystko jest w porządku, w Japonii symbolizuje pieniądze, w Etiopii homoseksualizm, natomiast dla Brazylijczyków jest to obsceniczny gest.
Niestety, jak widzicie nasz przekaz nie zawsze może być odebrany tak jakbyśmy tego chcieli.
środa, 28 stycznia 2015
Zagadka od przyszłego pracodawcy.
Wyobraźcie sobie, że szukacie pracy. W pewnym momencie znajdujecie ciekawą ofertę, ale żeby ją zdobyć, trzeba odpowiedzieć na pytanie odnoszące się do przedstawionej sytuacji. Oto ona:
Jedziesz samochodem. Pada deszcz. W pewnym momencie mijasz przystanek autobusowy, gdzie widzisz starszą panią, która gorzej się poczuła i jak najszybciej musi dostać się do szpitala, bo liczy się każda minuta! W pobliżu stoi Twój najlepszy przyjaciel, mało tego, masz u niego ogromny dług wdzięczności. Nie ma ze sobą parasola, a na domiar złego przystanek nie ma dachu. Nieopodal stoi miłość Twojego życia, ktoś, na kim bardzo Ci zależy.
Pytanie brzmi, kogo ze sobą zabierzesz, jeżeli w samochodzie jest tylko jedno wolne miejsce?
Jestem ciekawa Waszych pomysłów. Napiszcie co Wy zrobilibyście w takiej sytuacji.
wtorek, 27 stycznia 2015
Dlaczego właśnie paski?
Czemu zebry mają paski? Na pewno nie dlatego, że wyszczuplają, choć kto wie :)
Chodzi raczej o wywoływane przez nie iluzje optyczne. Otóż, w ten sposób łatwo jest zbić z tropu drapieżniki oraz pasożyty. Do takiego wniosku doszli australijscy naukowcy. Podobno szerokie, ukośne pasy na tylnej części i węższe, pionowe na przedniej sprawiają wrażenie, że zwierzę jest w ruchu, zwłaszcza gdy się patrzy na stado.
poniedziałek, 26 stycznia 2015
Dlaczego kleje nie zasychają wewnątrz tubki?
Czy zastanawialiście się kiedyś dlaczego klej nie przywiera do wewnętrznych ścianek tubki? Gdy coś kleimy, to zazwyczaj czekamy tylko chwilę aż klej wyschnie, a w tubce znajduje się on długo i nie zasycha.
Otóż do tego procesu najczęściej potrzebne jest powietrze, którego w tubce jest niewiele. To powoduje, że woda zawarta w kleju nie paruje i spoiwo zachowuje płynną postać. W momencie, gdy klej znajduje się na zewnątrz opakowania, zaczyna łączyć swe cząsteczki z cząsteczkami klejonego materiału w zwartą sieć.
W przypadku klejów szybkoschnących cyjanoakrylowych jest nieco inaczej. Substancją utrzymującą klej w postaci płynnej jest kwasowy stabilizator. Do zaschnięcia natomiast potrzebne jest nie powietrze, a woda, która co prawda zawiera się w powietrzu w postaci pary wodnej. To właśnie ona neutralizuje działanie wspomnianego stabilizatora, co prowadzi do łączenia się cząsteczek kleju w łańcuchy, czyli polimeryzacji, a w rezultacie do zaschnięcia.
sobota, 24 stycznia 2015
Z czego znana jest mancinella?
Mancinella to najbardziej trujący owoc świata. Można go znaleźć w Stanach Zjednoczonych, na Karaibach, Bahamach oraz w północnej części Ameryki Południowej. Drzewo mancinelli (Hippomane mancinella) rośnie w dżungli i osiąga 15 metrów wysokości. Jego nazwa pochodzi od hiszpańskiego słowa "manzanilla" i oznacza małe jabłko, co ma związek z wyglądem owoców. Inna nazwa - "manzanilla de la muerte" oznacza "małe jabłko śmierci" i nawiązuje do jej niebezpiecznych właściwości. W styczności ze skórą żywica tego drzewa powoduje pojawienie się bolesnych pęcherzy, a po dostaniu się jej do oka lub kontakt z dymem ze spalanego drewna mancinelli prowadzi do uszkodzenia siatkówki, a w rezultacie do utraty wzroku. Po spożyciu zaledwie jednego kęsa owocu mancinelli można umrzeć!
Toksyczność tej rośliny wynika z substancji, które zawiera. Niektóre z nich nie są rozpoznawalne. Przechodniów przed groźnym drzewem ostrzegają tablice, albo czerwone znaki X.
środa, 21 stycznia 2015
Co to są poligramy i ambigramy?
Otóż, ambigramy to inaczej palindromy obrotowe. Oznacza to, że dana litera, słowo lub liczba, np. SOS, pod, 96 po obróceniu o 180 stopni będzie dokładnie taka sama jak przed odwróceniem.
Palindromy natomiast są sekwencjami znaków, które czytane od początku będą brzmiały tak samo jak po przeczytaniu ich od końca. Palindromami są np. kajak, potop, elf układał kufle, mamuta tu mam, kobyła ma mały bok, a to kanapa pana kota, może jutro ta dama da tortu jeżom.
niedziela, 18 stycznia 2015
Mistrz w noszeniu ciężarów.
Mrówka jest w stanie udźwignąć obiekt nawet 5000 razy cięższy od siebie. Amerykańscy inżynierowie postanowili sprawdzić, co umożliwia jej osiągnięcie tak wysokiego wyniku.
Po pierwsze, owad ten waży zaledwie 5 miligramów, więc jest bardzo lekki. Do tego nie musi utrzymywać swego ciała w pozycji pionowej. To powoduje, że prawie całą swą siłę może przeznaczyć do niesienia.
Pomocne staje się też to, że każda część stawu łączącego głowę, kark i tułów ma inną strukturę. Najprawdopodobniej reguluje to współpracę tkanki miękkiej i egzoszkieletu.
Oprócz tego staw łączący głowę, kark i tułów jest zbudowany tak, że tkanka miękka stopniowo przechodzi w twardy egzoszkielet. To sprawia, że sprawność karku zwiększa się.
Aby ukazać ogrom możliwości mrówki porównam jej siłę do siły kilku innych organizmów.
- człowiek może udźwignąć 1,2 razy większą od siebie masę
- słoń może udźwignąć 1,5 razy większą od siebie masę
- lampart może udźwignąć 2,5 razy większą od siebie masę
Sekret barwy mleka.
Mleko jest mieszaniną wody, tłuszczu, witamin, białka, substancji mineralnych i laktozy. W rzeczywistości jest przezroczyste, a przynajmniej w ciemności. Biały kolor powstaje bowiem za sprawą światła, które działa na tłuszcz. Ten zaś nie rozpuszcza się w wodzie i odbija wszystkie długości fal, nie pochłaniając ich. To powoduje, że mleko ma białą barwę. Tłumacząc to zjawisko można przytoczyć przykład zwykłych przedmiotów widzianych na co dzień. Te przedmioty, które pochłaniają wszystkie długości fal widzianych przez człowieka, mają postać czarną, natomiast te odbijające długości fal, mają biały kolor.
poniedziałek, 12 stycznia 2015
Wieża Eiffla, czy może raczej wieża Koechlina i Nouguiera?
Pisząc ostatnio jeden z postów wspomniałam o "Wieży Eiffla". Pytanie tylko, czy właśnie tak powinnam ją określić? "Żelazna Dama" została zaprojektowana przez dwóch inżynierów: Maurice Koechlina i Émile Nouguiera przy pomocy architekta Stephena Sauvestre'a. Koechlin i Nouguier pracowali w firmie Eiffla. W roku 1884 odsprzedali mu prawa do swego pomysłu, a po dwóch latach projekt ten wygrał w konkursie. Miał być zrealizowany w celu uświetnienia Wystawy Światowej w Paryżu w 1889 roku. Początkowo planowano, że budowla będzie stała tylko przez 20 lat.
Symbol Francji, bez którego ciężko wyobrazić sobie Paryż miał swych przeciwników wśród wielu artystów. Podobno, gdy wieża w końcu stanęła, pisarz Guy de Maupassant - jeden z autorów listu protestacyjnego - każdego dnia jadał obiad w restauracji znajdującej się w wieży. Mówił, że tylko tam nie było widać tej okropnej budowli.
"Żelazna Dama" okazała się bardzo przydatna. Zamontowane na niej nadajniki zagłuszyły komunikację wroga, co pomogło wojsku francusko-brytyjskiemu wygrać pierwszą bitwę nad Marną w 1914 roku.
"Żelazna Dama" okazała się bardzo przydatna. Zamontowane na niej nadajniki zagłuszyły komunikację wroga, co pomogło wojsku francusko-brytyjskiemu wygrać pierwszą bitwę nad Marną w 1914 roku.
piątek, 9 stycznia 2015
Nietypowe uregulowania prawne.
Przeczytałam przed chwilą, że w niektórych krajach istnieją dość osobliwe normy prawne. Na przykład w Tanzanii wprowadzono limit długości włosów do 36 cm. W Malezji natomiast zabrania się hodowli kwiatów w doniczkach. Innym przykładem mogą być Japończycy. Gdyby któryś z nich wykorzystał wszystkie przysługujące mu dni urlopu, to postąpiłby wbrew obyczajom.
No cóż, świat jest pełen ciekawostek :)
czwartek, 8 stycznia 2015
Czy europejskie prawo spadkowe ma coś wspólnego z masakrą w Jerozolimie?
Otóż ma. Pytanie tylko, co? Na pierwszy rzut oka są to dwie różne sprawy, bez wspólnego mianownika. Jest jednak inaczej. Łączy je bowiem chęć pozbycia się bezrobocia oraz zmniejszenia przestępczości.
W 1095 roku w listopadzie papież Urban II wygłosił mowę, która zapoczątkowała wyprawy krzyżowe. Jego zdaniem nakazem religijnym jest zabijanie muzułmanów, by uwolnić spod ich władania Ziemię Świętą i chrześcijan. Mówił, że - Bóg tak chce! - . Tylko czy tak właśnie było?
Powodem wypraw krzyżowych nie były względy religijne, lecz pragmatyczne!
Miało to związek z prawem europejskim, na podstawie którego majątek dziedziczyli po ojcach pierworodni synowie, natomiast pozostałe dzieci nie otrzymywały nic. To sprawiło, że ludzie z braku środków do życia, a także z braku wojny, na której mogliby się wzbogacić, szukali dla siebie zajęcia. Część z nich stawała się tzw. raubritterami, czyli rycerzami-rozbójnikami. Poprzez wysłanie ich do Jerozolimy mieli pozbyć się rabunków i mordów z ich strony.
W Ziemi Świętej zabito wtedy ponad 40 tys. osób. Do walki zachęcała ludzi żądza sławy i bogactwa, jak również słowa papieża: kto polegnie w walce z "poganami", zapewni sobie miejsce w raju. Patrząc na te słowa z punktu widzenia religijnego, jest to absurdalna decyzja, choć do dziś znajduje swych zwolenników.
W 1095 roku w listopadzie papież Urban II wygłosił mowę, która zapoczątkowała wyprawy krzyżowe. Jego zdaniem nakazem religijnym jest zabijanie muzułmanów, by uwolnić spod ich władania Ziemię Świętą i chrześcijan. Mówił, że - Bóg tak chce! - . Tylko czy tak właśnie było?
Powodem wypraw krzyżowych nie były względy religijne, lecz pragmatyczne!
Miało to związek z prawem europejskim, na podstawie którego majątek dziedziczyli po ojcach pierworodni synowie, natomiast pozostałe dzieci nie otrzymywały nic. To sprawiło, że ludzie z braku środków do życia, a także z braku wojny, na której mogliby się wzbogacić, szukali dla siebie zajęcia. Część z nich stawała się tzw. raubritterami, czyli rycerzami-rozbójnikami. Poprzez wysłanie ich do Jerozolimy mieli pozbyć się rabunków i mordów z ich strony.
W Ziemi Świętej zabito wtedy ponad 40 tys. osób. Do walki zachęcała ludzi żądza sławy i bogactwa, jak również słowa papieża: kto polegnie w walce z "poganami", zapewni sobie miejsce w raju. Patrząc na te słowa z punktu widzenia religijnego, jest to absurdalna decyzja, choć do dziś znajduje swych zwolenników.
sobota, 3 stycznia 2015
Dlaczego ołówki mają sześciokątny kształt?
No cóż, odpowiedź jest prosta. Ołówki w takiej formie nie turlają się po stole i tym samym z niego nie spadają. Prawdopodobnie dlatego sprzedają się lepiej niż te okrągłe. Dodatkowo produkcja sześciokątnych ołówków jest bardziej ekonomiczna. Z jednego kawałka drewna, można bowiem zrobić osiem okrągłych ołówków, podczas gdy z tego samego fragmentu wychodzi dziewięć sześciokątnych.
piątek, 2 stycznia 2015
Jak powstaje tęcza?
Mimo, iż tęcza jest jednym łukiem (w wyjątkowych przypadkach dwoma), to składa się z wielu kropel. Każda z nich jest jednak źródłem własnej tęczy. Dzieje się tak, gdy kroplę wody przenika promień słońca. Wtedy fale światła o różnej długości zostają skierowane w różne kierunki, czyli promień zostaje załamany. Te, które najsilniej się załamują widzimy w kolorze fioletowym, a te, które najmniej - w czerwonym. W każdej kropli, na którą pada światło słoneczne, zachodzi ta reakcja. My jednak widzimy tylko ten fragment tęczy, który tworzą krople kierujące promienie w naszą stronę.
Czy Majowie jednak się nie mylili?
Kalendarz Majów kończy się 21 grudnia 2012 roku. Jednak, czy koniec tego zapisu miał wyznaczyć koniec świata? Otóż, oznacza on jedynie zmierzch pewnej epoki i jest jedynym znalezionym zapisem tego typu.
Na podstawie badań archeologicznych dowiadujemy się, że Majowie nie uważali, że właśnie tego dnia czeka nas zagłada. Wręcz przeciwnie, ta data miała oznaczać stabilność i trwanie.
W Gwatemali został odkryty tekst zapisany pismem hieroglificznym, liczący 1300 lat. W nim, majański władca Yuknoom Yich'aak K'ahk' ogłasza, że królestwo, którym włada będzie istniało po tej dacie. Koniec cyklu kalendarzowego był dla dawnych Majów ważnym wydarzeniem, a nowo odkryty tekst nie zawiera żadnej informacji o możliwym końcu świata.
Wytrzymałość ludzkiego włosa.
Pojedynczy włos może utrzymać ok. 100 g. Tyle mniej więcej waży tabliczka czekolady.
Człowiek ma na głowie przeciętnie 150 000 włosów. Upleciony z nich sznur byłby w stanie utrzymać 12 ton, czyli tyle, ile ważą dwa słonie.
Możliwości ludzkiego włosa postanowili sprawdzić brytyjscy fizycy. Bazując na filmie "Zaplątani", chcieli się przekonać, czy warkocz Roszpunki rzeczywiście pozwoliłby księciu wspiąć się na 20-metrową wieżę. Musieli wziąść pod uwagę masę księcia, która przypuszczalnie mogłaby wynosić 60 kg, a także masę włosów. Doszli do wniosku, że warkocz Roszpunki utrzymałby ciężar o masie 2750 kg.
czwartek, 1 stycznia 2015
Ile rekin może mieć zębów?
Zęby rekinów są osadzone tylko w tkance łącznej tworzącej skórę, a nie tak jak u ludzi w zębodołach. Z tego powodu łatwo się wyłamują.
Takie zwierzęta jak żarłacz biały mają około 300 zębów, które znajdują się na różnym etapie rozwoju i ułożone są w kilku szeregach. Gdy jakiś ząb zostaje wyłamany, w ciągu kilku dni jest zastępowany nowym. Podczas swego życia żarłacz biały jest w stanie wytworzyć nawet 50 tys. zębów.
Takie zwierzęta jak żarłacz biały mają około 300 zębów, które znajdują się na różnym etapie rozwoju i ułożone są w kilku szeregach. Gdy jakiś ząb zostaje wyłamany, w ciągu kilku dni jest zastępowany nowym. Podczas swego życia żarłacz biały jest w stanie wytworzyć nawet 50 tys. zębów.
Najlżejszy materiał na świecie.
Jest nim aerożel z grafenu - rodzaj pianki o właściwościach gąbki w formie substancji stałej. Został stworzony przez Chińskich naukowców. Jest tak lekki, że leżąc na koronie kwiatu, nie wygina jego płatków. Tę właściwość zawdzięcza swej gęstości, która jest mniejsza od gęstości powietrza i wynosi zaledwie 0,16 miligrama na centymetr sześcienny.
Grafenowy aerożel ma pomóc w usuwaniu ropy naftowej znajdującej się na powierzchni mórz i oceanów. Jest on w stanie wchłonąć 900 razy więcej ropy, niż sam waży, a po "wyciśnięciu", może zostać ponownie użyty.
Subskrybuj:
Posty (Atom)